Maak kennis met de ananas tomaat: een spectaculaire, tweekleurige vleestomaat met mildzoete, bijna tropische smaak en sappig, vlezig vruchtvlees. Je ontdekt hoe je ze van zaadje tot oogst laat uitblinken – met tips over zaaien, dieven, water en voeding, én het voorkomen van scheuren, neusrot en phytophthora. Ook krijg je ideeën voor gebruik in de keuken en bewaartips zodat kleur en zoetheid maximaal tot hun recht komen.
Wat is tomate ananas
Tomate ananas, ook wel ananas tomaat, ananas tomate of tomaat ananas genoemd, is een traditioneel ras van de vleestomaat met opvallend tweekleurig vruchtvlees: goudgeel tot oranje met rode marmering. Je herkent deze tomaat aan de zeer grote, licht geribde vruchten die vaak 300 tot 800 gram wegen, met stevig maar sappig vruchtvlees en weinig zaden. De smaak is mild zoet en laag in zuur, met een fruitige, bijna tropische toets die de naam verklaart – niet omdat er ananas in zit, maar omdat het aroma eraan doet denken. Het is een onbepaald groeiend ras, wat betekent dat de plant blijft door groeien en bloeien zolang het warm genoeg is, en daardoor een langere teeltperiode vraagt en stevige ondersteuning nodig heeft.
In de keuken blinkt de ananas tomaat uit als snijtomaat: je maakt er prachtige plakken mee voor salades, broodjes, burger-toppings of een kleurrijke caprese-variant, en ook in salsa’s en milde sauzen komt de zachte, zoete smaak goed tot zijn recht. Omdat de zuurgraad lager is dan bij veel rode tomaten, proef je vooral de volrijpe zoetheid en het rijke mondgevoel. Zoek je een tomaat die zowel visueel als culinair opvalt, dan biedt tomate ananas een unieke combinatie van kleur, formaat en smaak die je met weinig andere ananas tomaten evenaart.
Kenmerken: kleur, formaat en groeitype
Tomate ananas valt op door z’n bicolour vruchtvlees: goudgeel tot oranje met rode marmering en vaak een warme rode blos aan de buitenkant. De vruchten zijn groot tot zeer groot, meestal 300-800 gram en soms richting 1 kilo, licht geribd en platrond. Het vruchtvlees is vlezig en sappig met weinig zaden en een milde zuurtegraad, waardoor je een zachte, zoete smaak krijgt.
De schil is middel- tot dun, wat bij wisselende watergift sneller tot scheuren kan leiden. Qua groeitype is het een onbepaalde, krachtige groeier die lang blijft doorgroeien en relatief laat afrijpt, dus je plant wordt hoog (vaak 1,8-2,5 meter) en vraagt stevige steun. Je houdt de plant het best in toom door te dieven en één tot twee hoofdtakken aan te houden.
Naamvarianten en herkomst (ananas tomaat, ananas tomate, tomaat ananas)
De benaming rond deze tomaat loopt uiteen per taal en markt. In het Nederlands kom je vooral ananas tomaat tegen, in het Frans tomate ananas, terwijl je online ook mengvormen ziet zoals ananas tomate of tomaat ananas. In het Engels heet hetzelfde ras Pineapple tomato. Al die namen verwijzen naar hetzelfde type: een tweekleurige, vlezig-zoete erfstuktomaat (Solanum lycopersicum) die niet naar ananas smaakt, maar door z’n fruitige aroma en geel-rode tekening die associatie oproept.
De herkomst ligt bij een oudere, waarschijnlijk Noord-Amerikaanse heirloom die vanaf de 20e eeuw via zadenbanken en hobbykwekers in Europa belandde en vooral in Frankrijk en België populair werd. Let op dat je dit ras niet verwart met Ananas Noire; dat is een aparte, donkergroene tot bruine variant met een andere smaak en uitstraling.
[TIP] Tip: Geef volle zon, steun zware vruchten; oogst bij geel-rode marmering.
Tomate ananas kweken: van zaad tot oogst
Je start met zaaien van ananas tomaat zaden binnenshuis in late winter of vroege lente bij 20-24°C, in licht en luchtig substraat. Verspeen zodra de eerste echte blaadjes verschijnen en geef veel licht om lange, slappe zaailingen te voorkomen. Na afharden plant je in de kas vanaf eind april of buiten na IJsheiligen op een zonnige, beschutte plek, met 50-60 cm plantafstand. Zet de plant diep zodat de stengel extra wortels vormt, bind meteen aan een stok of touw en delf wekelijks dieven weg; teel bij voorkeur op één tot twee hoofdtakken.
Geef gelijkmatig water aan de voet en voed wekelijks met kali-rijke tomatenvoeding voor stevige vruchten; mulchen helpt schommelingen te dempen en scheuren of neusrot te voorkomen. Ventileer goed, verwijder gele onderste bladeren en bescherm tegen regen om phytophthora te mijden; in de kas helpt even aan de tros trillen voor betere vruchtzetting. Oogst wanneer de vruchten diep geel-oranje met rode marmering kleuren en zacht meegeven; je plukt van middenzomer tot in de herfst voor de beste smaak.
Zaaien en verspenen van ananas tomaat zaden (ananas zaadjes, ananas zaden)
Zaai tomate ananas ongeveer 6-8 weken vóór uitplanten, meestal eind februari tot eind maart. Gebruik schone trays met fijne zaaigrond, zaai ondiep (circa 0,5 cm) en houd de grond licht vochtig bij 21-24°C. Kieming duurt doorgaans 4-10 dagen; geef daarna direct veel licht (14-16 uur groeilicht of een heel zonnige vensterbank) om slungelige zaailingen te voorkomen. Verspeen zodra de eerste echte blaadjes zichtbaar zijn naar 9 cm potjes met luchtige potgrond en plant de zaailingen dieper, tot net onder de kiemblaadjes, zodat ze extra wortels vormen.
Houd 18-20°C aan na het verspenen, geef met mate water aan de rand van de pot en werk schoon om omvalziekte te vermijden. Zaai ananas tomaat zaden (ananas zaadjes) niet te dicht en label elk ras duidelijk.
Uitplanten en standplaats van je ananas tomaat plant
Plant je tomate ananas uit nadat de kans op nachtvorst voorbij is, in de kas vanaf eind april en buiten na IJsheiligen. Kies een zonnige, warme plek met minimaal 6-8 uur direct licht, beschut tegen regen en wind voor minder kans op phytophthora. De bodem is het liefst voedzaam, luchtig en goed drainerend (pH rond 6-6,8); werk compost in en mulch om vocht vast te houden.
Plant diep zodat de stengel extra wortels maakt, met 50-70 cm tussenruimte en voldoende luchtcirculatie. Geef lauw water aan de voet en voorkom nat blad. Zet meteen een stevige steun (stok of touw) en leid één à twee hoofdtakken. Houd afstand van aardappelen en ventileer in de kas om schimmeldruk te beperken.
Verzorging: water, voeding, dieven en ondersteuning
Geef je tomate ananas gelijkmatig water aan de voet, liefst ’s ochtends, zodat de grond vochtig blijft zonder te versoppen; grote schommelingen veroorzaken scheuren in de vruchten. Een mulchlaag van stro of compost helpt de vochtbalans en beperkt onkruid. Voed wekelijks of tweewekelijks met kali-rijke tomatenvoeding voor stevige vruchten, en zorg voor voldoende calcium om neusrot te voorkomen; overdrijf stikstof niet, want dat geeft veel blad en weinig smaak.
Dief wekelijks de zijscheuten en leid op één of twee hoofdtakken; verwijder gele onderste bladeren voor betere luchtcirculatie. Bind de plant stevig op aan een stok of touw met clips of zachte binders en controleer na elke groei- of windpiek. Top in de late zomer na enkele trossen zodat de laatste vruchten goed afrijpen.
[TIP] Tip: Houd één stam door wekelijks dieven voor grotere, gelijkmatig rijpende vruchten.
Problemen en oplossingen bij ananas tomaten
Ananas tomaten zijn groot, sappig en prachtig, maar vragen wat aandacht om problemen te voorkomen. Scheuren ontstaat vaak na schommelingen in watergift; geef gelijkmatig water aan de voet, mulch de bodem en oogst tijdig zodra de vrucht diep geel-oranje met rode marmering kleurt. Neusrot (zwarte plek aan de bloesemzijde) komt vooral door vochtstress; houd de grond constant vochtig, voorkom uitdrogen en plots veel water, en zorg voor een goed doorlatende, calciumrijke bodem. Onregelmatige vruchtzetting zie je bij hitte, kou of hoge luchtvochtigheid; ventileer, zorg voor voldoende licht en ruimte en help met zachtjes aan de tros trillen of een kwastje langs de bloemetjes.
Phytophthora voorkom je door onder een afdak of in kas te telen, blad droog te houden, onderaan te wateren, ruim te planten, aangetast blad direct te verwijderen en strikte vruchtwisseling te doen. Witte vlieg en spint beperk je met gele vangplaten, regelmatig douchen van het blad, inzet van natuurlijke vijanden en indien nodig zachte zeep. Zonneschade voorkom je door wat blad boven de trossen te laten staan of tijdelijk schaduwdoek te gebruiken. Top in de nazomer, dun zware trossen en bind stevig op voor gezonde, gelijkmatig rijpende vruchten.
Scheuren, neusrot en onregelmatige vruchtzetting voorkomen
Scheuren beperk je door heel gelijkmatig water te geven aan de voet, een mulchlaag te leggen en grote schommelingen (drogen en daarna veel water of slagregen) te vermijden; een afdak of kas helpt, net als iets eerder plukken zodra de vruchten kleuren. Neusrot voorkom je met constante vochtigheid, goed doorlatende grond en voldoende calcium; gebruik een uitgebalanceerde tomatenvoeding, overdrijf stikstof niet en voorkom overmaat kalium of magnesium die calciumopname blokkeren.
Houd de pH rond 6-6,8 en laat potten niet uitdrogen. Onregelmatige vruchtzetting pak je aan met ventilatie en schaduw bij hitte, bescherming bij kou, en door bloemtrossen zachtjes te tikken voor betere bestuiving. Laat genoeg blad staan voor stressvrije groei en dun zware trossen zodat de plant de energie goed verdeelt.
Ziekten en plagen: phytophthora, witte vlieg en spint
De onderstaande tabel vergelijkt de drie meest voorkomende ziekten en plagen bij ananas tomaten (tomate ananas) en helpt je ze snel te herkennen, begrijpen en gericht aan te pakken.
| Probleem | Herkenning (bij ananas tomaten) | Risicofactoren / omstandigheden | Aanpak (preventie & bestrijding) |
|---|---|---|---|
| Phytophthora (aardappelziekte) | Bruine, waterige vlekken op blad met soms witte schimmelrand; donkerbruine stengellesies; harde, bruine plekken op vruchten; snelle ineenstorting bij vochtig, koel weer. | Nat blad, opspattend regenwater, dichte beplanting, slechte ventilatie; buitenteelt tijdens langdurige regen; nabijheid van besmette aardappelen. | Teelt onder afdak/kas met goede ventilatie; blad droog houden (niet bovenlangs water geven), mulchen, ruime plantafstand en dieven; aangetaste delen direct verwijderen en afvoeren (niet composteren); bij zware aantasting hele plant ruimen; preventieve middelen alleen gebruiken waar toegelaten en volgens etiket. |
| Witte vlieg | Kleine witte vliegjes die opvliegen bij aanraken; kleverige honingdauw en roetdauw; gele stipjes en verzwakt blad, groeivertraging. | Warmte en beschutting (vooral kas), dicht bladerdek, veel stikstofrijke bemesting; aanwezigheid van waardplanten in de buurt. | Gele vangplaten ophangen en wekelijks onderzijde van bladeren controleren; natuurlijke vijanden inzetten in kas (bijv. Encarsia formosa, Macrolophus pygmaeus); blad onderzijde afspoelen; zachte zeep/oliepreparaten toepassen op nimfen (herhalen); zwaar besmet blad weghalen. |
| Spint (spintmijt) | Fijne geelwitte stipjes, dof/gelig blad; fijne spinsels in bladoksels; blad droogt, krult en kan afvallen; vooral bij warm, droog weer. | Hoge temperatuur en lage luchtvochtigheid (kas), waterstress, stoffige omgeving, beperkte luchtcirculatie. | Planten gelijkmatig vochtig houden (zonder blad langdurig nat te maken); tijdelijk luchtvochtigheid in kas verhogen en goed ventileren; roofmijten inzetten (Phytoseiulus persimilis, Amblyseius andersoni); aangetast blad verwijderen; toepassen van kaliumzouten van vetzuren of plantaardige olie op onderzijde blad, meerdere keren herhalen. |
Belangrijkste punten: houd blad droog en zorg voor luchtcirculatie tegen schimmels, monitor wekelijks de bladonderzijde en grijp vroeg in met hygiëne, vangplaten en biologische vijanden voor witte vlieg en spint.
Phytophthora (aardappelziekte) pak je vooral preventief aan: teel onder een afdak of in de kas, geef water aan de voet, houd blad droog, ventileer royaal en plant ruim voor snelle droging. Zie je bruine, snel uitbreidende vlekken, verwijder aangetast blad direct en gooi het in de vuilniszak, niet op de compost. Witte vlieg herken je aan opvliegende wolkjes bij het aanraken; hang gele vangplaten, douche de onderkanten van het blad regelmatig en zet indien nodig natuurlijke vijanden in, zoals Encarsia formosa.
Spint verraadt zich door licht stipblad en fijne webjes; verhoog de luchtvochtigheid, spoel het blad af en gebruik roofmijt (Phytoseiulus persimilis) voor biologische bestrijding. Werk schoon, wissel teeltvakken jaarlijks en houd je planten vitaal voor maximale weerbaarheid.
[TIP] Tip: Mulch rond tomate ananas; gelijkmatig water voorkomt scheuren en neusrot.
Smaak, gebruik en bewaartips van ananas tomaten
Ananas tomaten hebben een milde zuurtegraad met uitgesproken zoetheid en een vol, bijna tropisch aroma; het vlezig, sappig vruchtvlees met geel-rode marmering geeft een boterzachte bite zonder veel zaden. Rauwe bereidingen laten die smaak het meest knallen: denk aan dikke plakken op broodjes, een caprese met basilicum en burrata, of een kleurrijke tomatensalade met goede olijfolie en een scheutje citroen of balsamico voor balans. In de keuken kun je ze ook licht roosteren of grillen om de suikers te concentreren, of verwerken in een zachte salsa, gazpacho of een snelle pan-saus; voeg dan wat extra zuur en zout toe omdat de tomaat zelf weinig zuur levert.
Bewaar rijpe vruchten op kamertemperatuur, liefst rond 15-20°C, uit direct zonlicht en met het kroontje eraan; stapel niet om kneuzing te voorkomen. In de koelkast verliest de tomaat smaak en textuur, dus doe dat alleen voor aangesneden of overrijpe exemplaren en laat die voor het serveren weer op temperatuur komen. Onrijpe tomaten rijpen verder op het aanrecht; leg ze desnoods naast een appel om het te versnellen. Zo haal je maximale smaak, kleur en sap uit elke tomate ananas.
Ananas tomaat smaak en keukeninspiratie
De ananas tomaat verrast met milde zuurtegraad, uitgesproken zoetheid en een fruitig, bijna tropisch aroma; het stevige maar sappige vruchtvlees met geel-rode marmering geeft een luxe bite en ziet er geweldig uit op je bord. Voor de puurste ananas tomaat smaak snijd je dikke plakken voor salades, caprese met basilicum en burrata of op een knapperige bruschetta met knoflook en olijfolie. In warme bereidingen werkt tomate ananas top als ’tomaatsteak’ op de grill, langzaam geroosterd om de suikers te concentreren, of als zachte salsa cruda bij vis en gegrilde groenten.
Omdat de zuurgraad laag is, breng je balans met een vleugje citroen, sherryazijn of kappertjes, plus een snuf zeezout. Ook in panzanella, gazpacho of een snelle pan-saus komt de zoete, rijke smaak mooi naar voren.
Oogsten, rijpheid herkennen en bewaren
Je herkent rijpe ananas tomaten aan een diepe geel-oranje kleur met rode marmering, een warme geur en een lichte meegevendheid bij de bloesemzijde; de kelk laat vaak makkelijk los. Oogst bij droog weer met een kort steeltje voor langere houdbaarheid en pluk iets eerder als er regen of grote temperatuurwisselingen wordt verwacht om scheuren te voorkomen. Leg de vruchten voorzichtig neer, want de schil is relatief dun.
Bewaar op kamertemperatuur (15-20°C), uit de zon, in één laag en bij voorkeur met het kroontje eraan; koelkastkou doet smaak en textuur geen goed. Alleen aangesneden of overrijpe tomaten koel je kort en laat je daarna op temperatuur komen. Onrijpe vruchten rijp je na op het aanrecht, eventueel naast een appel of banaan voor extra ethyleen.
Veelgestelde vragen over tomate ananas
Wat is het belangrijkste om te weten over tomate ananas?
Tomate ananas is een grote, vleestomaat met geel-oranje vruchtvlees en rood gemarmerde kern, onbepaald groeiend. Ook bekend als ananas tomaat/ananas tomate/tomaat ananas, aromatisch, zoet-fruitig, erfstukras voor salades, snijden en caprese.
Hoe begin je het beste met tomate ananas?
Zaai binnen 6-8 weken voor de laatste vorst bij 20-24°C, verspeen bij twee echte blaadjes. Afharden en uitplanten na ijsheiligen, zonnige, luchtige plek, rijke grond. Geef steun, dief wekelijks, gelijkmatig water, kaliumrijke voeding.
Wat zijn veelgemaakte fouten bij tomate ananas?
Te vroeg uitplanten of te weinig dieven geeft zwakke, schaduwrijke groei. Onregelmatig water veroorzaakt scheuren en neusrot. Slechte ventilatie bevordert phytophthora; controleer ook witte vlieg en spint. Oogst rijp, bewaar koel buiten de koelkast.
